پاپایا

پاپایا بومی مکزیک و آمریکای مرکزی است و قابل کشت در اکثر نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری در فضای باز و گلخانه است. هند بزرگترین تولید کننده پاپایا است و جمهوری دومینیکن، مکزیک، برزیل، اندونزی در رتبه های بعدی قرار دارند. پاپایا یک گیاه دولپه و پلی گام (دارای گلهای نر، ماده و دوجنسی) است. همیشه سبز و سریع الرشد و کوتاه عمر (5 تا 7 سال) است. ساقه آن منفرد، اسفنجی و توخالی به رنگ خاکستری یا قهوه ای متمایل به خاکستری با قطر تنه 30-10 سانتی متر و ارتفاع 2 تا 10 متر است. برگها در انتهای ساقه به شکل برگ پنجه ای حاوی 7 تا 11 لوب است. معمولاً دوپایه و دارای انواع نر، ماده و دوجنسی است. جنسیت تحت تاثیر شرایط آب و هوایی بویژه دما و خشکی است. گلها در زاویه برگها قرار دارد. گلهای ماده تکی یا در خوشه های 3-2 تایی و گلهای نر کوچکتر از ماده با تعداد بیشتر و روی گل آذینی به طول 90-60 سانتی متر قرار دارد. میوه گرد تا بیضی به رنگ نارنجی متمایل به زرد تا زرد است که مصرف آن به صورت تازه خوری و یا در نوشیدنی ها، ژله، مربا، کیک، بستنی یا به صورت خشک و کریستاله است. میوه رسیده منبع غنی از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری است و میزان ویتامین ث آن بیشتر از گوجه فرنگی و مرکبات است. تولید چندین پروتئین و آلکالوئید با کاربرد دارویی و صنعتی در برگ و میوه آن صورت می گیرد. لاتکس پاپایا غنی از آنزیم پروتئیناز سیستئین (بیش از 80 درصد) با کاربرد در هضم پروتئین در صنایع دارویی و غذایی است. پاپائین آنزیم پروتئولیتیک موجود در همه اندامها به ویژه میوه سبز نارس با کاربرد در صنایع دارویی، غذایی، دامپزشکی و پارچه سازی است. تکثیر پاپایا از طریق بذر بوده و لایه بیرونی بذر حاوی ژلاتین برای ممانعت از جوانه زنی درون میوه است. بذرر تازه قوه نامیه کمی دارد و حذف پوشش ژلاتینی منجر به افزایش قدرت و درصد جوانه زنی آن می شود. دمای مطلوب جوانه زنی بذر پاپایا 30 درجه سانتی گراد است. کشت بذر به صورت مستقیم یا خزانه گیری است. مدت زمان سبز شدن بذر 40-4 روز متغیر است. انتقال نشا بعد از 60 روز انجام می شود. پاپایا حساس به یخبندان است. دمای مناسب رشد آن 26-22 درجه سانتی گراد است. بومی نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری و قابل کشت تا ارتفاع 1200 متری (عامل محدودکننده سرما) است. میوه در ارتفاع بالاتر از 1200 متر بی مزه می شود. دمای زیر 14-12 درجه بر رشد و میوه نشینی و با تعویق انداختن بلوغ میوه و رسیدن اثر منفی دارد. نیازمند 2500-350 میلی متر بارندگی در نواحی رشد با رطوبت نسبی بیش از 60 درصد است. درجه حرارت بالا به همراه خشکی بر میوه نشینی پاپایا اثر نامطلوبی دارد. افزایش کیفیت میوه در رطوبتهای نسبی کمتر گزارش شده است. pH مناسب خاک برای رشد پاپایا 7-5 است. ناحیه فعالیت ریشه 80-20 سانتی متری عمق خاک است و خاکهای سنگین برای گسترش ریشه پاپایا نامناسب هستند.